İsveç'ten Göteburg Üniversitesi V-Dem Enstitüsü, 'Otokratikleşme doğayı değiştiriyor mu?' sorusunun yöneltildiği 2022 demokrasi endeksini paylaştı. Rapor, dünya genelindeki ortalama demokrasi seviyesinin 2021 yılında, 1989 seviyesine indiği tespit edildi. Raporda, 35 ülkenin ifade özgürlüğü konusunda belirgin bir şekilde geriye gittiği belirtildi. 10 yıl önce aynı rapor, ifade özgürlüğünde gerileyen ülkelerin sayısını 5 olarak göstermişti. Raporda, otoriterleşmenin değişen doğasında kutuplaşmanın olduğu ve 40 ülkede kutuplaşmanın "toksik seviyelere" yükseldiği belirtildi.
Türkiye'nin durumu iyi değil
Raporda Türkiye'yle ilgili tespitler hiç de iç açıcı değil. Rapora göre ülkemiz demokrasi endeksinde 179 ülke içinde 147'inci sırada yer aldı. Sıralamada en alttaki yüzde 10-20'lik kısımda olan Türkiye, "otoriterleşen ülke" olarak nitelendi. 179 ülkelik sıralamada Türkiye'nin hemen üzerinde Mısır, Ruanda, Bangladeş gibi ülkeler yer alıyor. Bu durum ülkemizin V-Dem Enstitüsü'nün demokrasi raporunda Ruanda ve Bangladeş gibi ülkelerden bile daha kötü bir durumda olduğunu gösteriyor. Otoriterleşen ülkelerin bölge bölge incelendiği raporda, Ortadoğu ve Kuzey Afrika bölgesinde (MENA) Libya ve Tunus'un demokrasi endeksinde 2011'e göre ilerleme kaydettiği, Türkiye ve Yemen'in ise bölgedeki iki otoriterleşen ülke örneği olduğu belirtildi. Raporda, "Türkiye'de süreç 2006 yılında başladı ve hâlâ kötüye doğru gidiyor" ifadeleri yer aldı.
'Türkiye'de toksik kutuplaşma var'
Rapora göre Türkiye, çoğulcu olmayan partilerin otoriterleşmeyi ilerlettiği altı ülke arasında yer alıyor. "Kutuplaşma toksik seviyelere ulaştığında demokrasi tipik bir biçimde dağılır" tespitinin yapıldığı raporda, kutuplaşmanın artışıyla liberal demokrasi notunun düştüğü belirtilen beş ülke arasında Türkiye de yer aldı. Raporda, Türkiye'de siyasi kutuplaşmanın toksik seviyelerinin AKP'nin 2002'de iktidara gelmesiyle başladığına vurgu yapıldı. V-Dem Enstitüsü'nün demokrasi raporunda, ifade özgürlüğü, medyaya müdahale, iş dünyasının özgürlüğü gibi çeşitli parametreler kullanılıyor.
